كمك های اولیه چیست ؟
عبارت است از خدماتی كه مددكار یا كمك كننده در هنگام بروز حادثه ،پیش از رسیدن پزشك برای كمك به مجروح و بیمار انجام می دهد .
این كمك ها باید طوری انجام شود كه سلامت و زندگی مریض و یا مصدوم را از شروع بیماری و حادثه ، تا رسیدن به پزشك حفظ كند و حال بیمار از آنچه هست بدتر نشود .
مددكار كیست ؟
مددكار فردی است كه تعلیمات كمك های اولیه را به خوبی فراگرفته و گواهینامه مربوط را دریافت كرده است .
خاطرنشان می گردد مددكار پزشك نیست و به هیچ وجه تجویز دارو و دخالت در امور پزشكی را ندارد .
مددكار با كمك دهنده نباید اصولی را كه نیاموخته است ، در مورد بیمار به كار ببندد .
در حوادث شدید ،هنگامی كه كسی را به دنبال پزشك و یا اورژانس می فرستید ، گزارش واضح و روشنی از وضع بیمار برای آنها ارسال كنید .
در حوادث خفیف ، پس از معالجه های مقدماتی كه در این جزوه فرامی گیرید ، بیمار را به پزشك یا مراكز درمانی برسانید .
در یاری رساندن به بیماران هرگز شتاب نكنید؛ خونسردی خود را حفظ و سعی كنید با گفتن كلمات دلگرم كننده ، تشویق آمیز ، تشویش و ترس مصدوم یا بیمار را كم كنید .
وظیفه مددكار چیست ؟
1ـ از خونریزی جلوگیری كند .
2ـ مطمئن شود كه بیمار یا مصدوم خوب نفس می كشد ؛مخصوصا توجه داشته باشد تا هوای سالم را استنشاق كند .
3ـ راحتی و آسایش مصدوم یا بیمار را تامین كند و پیش از فهمیدن عارضه مصدوم و یا بیمار ،او را از جایش تكان ندهد . اگر رنگ مصدوم پریده است ،سر او را پایین تر از بدنش قرار دهد .
4ـ مصدوم و یا بیمار را گرم نگه دارد و روی او را با پتو و لحاف بپوشاند . این روش برای معالجه اشخاصی كه گرفتار حالت « شوك » شده اند ،به كار می رود .
5ـ در هنگام خفگی علت بروز حادثه را از میان ببرد . اگر بیمار بیهوش است یا ناحیه شكم و یا ریه های او مجروح است ،هیچ گونه نوشیدنی به او نخورانید .
زخم چیست ؟
بریدگی پوست بدن كه سبب خونریزی شود و محلی برای ورود میكروب ها باشد ،زخم نامیده می شود .
- میكروب ها آنقدر كوچك هستند كه آنها را با چشم نمی توان دید .
- همه جا ،بویژه در خاك و زباله ،میكروب فراوانی وجود دارند كه اگر وارد زخم شوند ،رشد و نمو می كنند و باعث تورم و عفونت زخم می شوند و در صورتیكه عفونت زخم وارد جریان خون شود ، سبب بروز تب می گردد .
- برای آنكه میكروبها را از خود دور كنیم ، همه چیز باید كاملا تمیز باشد . اگر سطح زخم عفونی باشد ، باید برای تمیز كردن آن و جلوگیری از آلودگی بیشتر از داروهای ضد عفونی كننده استفاده كرد .
نكات ضروری هنگام زخم بندی :
1. بیمار را جای راحتی بنشانید .
2. دست های خود را خوب بشویید .
3. وسایل زخم بندی مورد احتیاج را روی حوله پاكی آماده كنید .
4. لباس بیمار را در ناحیه زخم كنار بزنید .
5. گرداگرد زخم را با آب و صابون یا مواد ضد عفونی كننده تمیز كنید . «شست و شوی اطراف زخم باید به دقت انجام شود تا سبب خونریزی نگردد . »
6. سطح زخم را با مواد ضدعفونی كننده و یا آب اكسیژنه تمیز كنید .
7. یك تكه گاز استریل را با محلول ساولن آغشته كرده ،روی آن قراردهید و سپس روی آن پنبه بگذارید و با باند ببندید .
در خراشیدگی ها چه باید كرد ؟
1. محل خراشیدگی را با آب گرم آغشته به كمی نمك با دقت بشویید .
2. روی خراشیدگی را با یك تكه گازاستریل آغشته به ساولون بپوشانید .
3. باند تمیزی را بردارید و روی آن یك قطعه پنبه تمیز بگذارید و ببندید .
4. اگر اطراف زخم متورم و چركی شده باشد ،حتما هنوز شن و یا خاك در آن باقی مانده است . در این صورت فرد آسیب دیده را به سرعت به درمانگاه و یا نزد پزشك برسانید .
5. اگر هنگام عوض كردن پانسمان متوجه شدید كه پانسمان به زخم چسبیده است ،با آب گرم تمیز آن را از زخم جدا كنید .
بریدگی انگشت :
1. فورا با باند ،گاز استریل ، یك قطعه پارچه یا كاغذ تمیز روی محلی كه بریده است ،فشار بیاورید تا خونریزی بند بیاید .
2. با یك قطعه گاز استریل یا نوار چسب ( تنوپلاست ) محلی را كه بریده است ،بپوشانید و ببندید .
3. اگر قسمتی از گوشت انگشت جدا شده باشد ،در صورت تمیز بودن آن را در جای خودش قرار دهید و اگر به میكروب و چیزهای دیگری آلوده شده باشد ،ابتدا با یك ماده ضد عفونی كننده (ساولون )آن را تمیز كنید ،سپس در محل خودش بگذارید .
4. دستمال ،روبان یا چیزی مانند آن ها را به ته انگشت ببندید ،تا از خونریزی جلوگیری كند .
5. با نظافت ،محل زخم را پاسمان كنید ؛به طوری كه گوشت بریده شده كاملا در جای خود واقع شود .
6. هر ده تا پانزده دقیقه ،یك بار این نوار را باز كنید و به محض تمام شدن خونریزی باید آن را كاملا باز كنید .
7. شخص آسیب دیده را فورا به درمانگاه و یا نزد پزشك برسانید .
نحوه جلوگیری از خونریزی های ساده :
ساده ترین راه جلوگیری از خونریزی ها به ویژه اگر وریدی باشد این است كه فورا بیمار را بخوابانید و گاز استریل ، دستمال تمیز یا تمیز ترین وسیله ای كه در دسترس دارید را روی محل خونریزی بگذارید و فشار بدهید .
در صورتیكه لازم شد ،دستمال دیگری روی پارچه اولی گذاشته و فشار بدهید تا خونریزی بند آید .
اگر با این روش خونریزی بند نیامد ، همان طور كه دستمال روی دست بیمار است ، اورا فورا به درمانگاه برسانید .